Diefstal

Iedereen die serieus, al dan niet beroepsmatig, met fotografie bezig is kent het verhaal maar al te goed: de ene investering is nog niet vergeten of de volgende doet zich al voor. Het gaat van lenzen en camera's tot batterijen en tassen. Net als we denken dat onze uitrusting compleet is, gaat er iets stuk en kunnen we weer de spaarpot openbreken.

Voor beroepsfotografen gaat het vaak nog verder: we stellen hogere eisen aan kwaliteit, dus enkel het beste (en dus duurste) materiaal is goed genoeg. Meestal heeft ons materiaal dan ook heel wat meer te verduren dan bij de gemiddelde liefhebber: een hele dag in de regen lopen met de camera mag geen probleem vormen, je camera moet probleemloos duizenden en duizenden foto's per jaar aankunnen,... Als kers op de taart moet een beroepsfotograaf vrijwel alles dubbel hebben, als backup. Kortom: de investeringen lopen op, of je dat nu wilt of niet!

Een investering die vaak over het hoofd gezien wordt is software. Pakketten zoals Adobe Photoshop en Lightroom, Aperture, Office en Dreamweaver (om er maar enkele te noemen), zijn onontbeerlijk voor de gemiddelde beroepsfotograaf. Zonder in al te veel detail te treden: die kost loopt probleemloos op tot enkele honderden euro's per jaar. Elk jaar opnieuw dus. Voor veel fotografie-liefhebbers (niet beroepsmatig), is die nood aan software bijna even groot. Want geef nu toe: iedereen werkt toch graag met de laatste versie van zijn favoriete software?

Jammer genoeg is iedereen echter niet altijd even consequent: een half kapitaal besteden aan een lens die we misschien maar één keer per jaar gebruiken daar hebben velen geen probleem mee, maar software, die we dagelijks gebruiken, kopen voor dat zelfde bedrag is een optie waar velen zelfs niet bij stilstaan. Want diezelfde software kunnen we toch kopiëren van buurman of collega? Niemand die het weet, en die grote softwarebedrijven hebben toch geld genoeg?

Cijfers heb ik niet, maar bovenstaande is voor heel veel mensen een realistisch scenario. Sterker nog, software kopiëren is voor velen de normaalste zaak van de wereld. Zij die er toch voor betalen, zullen vaak zoeken naar de goedkoopste oplossing. En daar wordt handig op ingepikt: gehaaide oplichters zetten her en der websites op waar zogenaamd "legale" software aan dumpingprijzen wordt aangeboden. Eens te meer geldt hier de regel: als het te mooi LIJKT om waar te zijn, dan IS het dat ook.

Met heel deze problematiek in het achterhoofd, viel het oog van enkele collega fotografen op de actie van het Centrum voor Beeldexpressie, kortweg CvB. Dit is een vereniging die zich richt op iedereen die niet beroepsmatig met beeldvormende kunst (onder andere fotografie dus) bezig is. Voor de liefhebbers dus. Op hun website kondigen ze een actie aan waarbij hard- en software door hun leden kan aangekocht worden aan sterk verlaagde tarieven, software zelfs aan slechts 20% van de gangbare verkoopprijs. Hoe dat kan? Ze bieden software aan aan studenten- of lerarentarief. Software-ontwikkelaars zoals Adobe, bieden aan studenten en leerkrachten hun producten aan tegen sterk verminderde tarieven. Studenten kunnen op die manier leren werken met de meest gangbare en vooruitstrevende pakketten in de industrie. De normale prijzen liggen nu eenmaal ver buiten het budget van de doorsnee student. Om je een idee te geven: de basisversie van Photoshop kost ongeveer 850 €. Leden van het Centrum voor Beeldexpressie zijn echter verre van altijd studenten, maar zoals gezegd eerder de "hobby-fotografen". Dat zij kunnen gebruik maken van de zogenaamde "student - teacher - license" is gewoon te gek voor woorden.

Door tussenkomst van Studio VZW, de vakvereniging voor fotografen in hoofdberoep, werd de actie van CvB gesignaleerd bij Adobe. Deze laatste ging uiteraard niet akkoord met de actie waardoor ze afgeblazen wordt. Afgunst van beroepsfotografen ten aanzien van hobbyfotografen? Allerminst. Er werd geprofiteerd van een gunstig tarief door mensen die er helemaal geen recht op hebben. Met andere woorden: mensen die de software via deze actie aankopen, maken in zekere zin nog altijd gebruik van illegale software. Vergelijk het als je wil met parkeren op een plaats voor gehandicapten terwijl je perfect gezond bent: het is niet omdat je wagen op die plaats mooi tussen de lijnen staat, dat je ook correct geparkeerd staat.

Als beroepsfotograaf hoor je maar al te vaak "hoe schandalig de prijzen voor een reportage toch wel zijn" en dat "nonkel Fons ook foto's maakt en wel aan slechts 10% van de prijs van de beroepsfotograaf". Dat nonkel Fons zijn Photoshop illegaal gedownload heeft vergeten we dan maar even snel...

Moraal van het verhaal: betaal voor je software, net zoals je betaalt voor de rest van je fotomateriaal. Of hoe leuk zou jij het vinden als iemand je foto's van je website kopieert, laat printen en gebruikt om op zijn beurt geld mee te verdienen? Want hoe je het ook draait of keert: software kopiëren is diefstal. Niets meer of niets minder. Die software is ontwikkeld door mensen die er lang en hard aan werkten, en dat moet betaald worden. Vind je de commerciële pakketten te duur, dan zijn er vast goedkopere of zelfs gratis alternatieven te vinden. Legaal welteverstaan.

Amen.

Roeland