Studio-setup

Op allerhande fora en dergelijke lees ik regelmatig vragen van mensen die worstelen met het maken van foto's tegen een witte achtergrond. Zoals beloofd een tijdje geleden, bij deze dan ook wat meer uitleg.

Om te beginnen even dit.  Ik ben me bewust dat de manier die ik gebruikte en hier beschrijf, verre van "de juiste en aanbevolen" manier van werken is.  Ik wil hier alleen maar aantonen dat je ook met beperkte middelen al mooie resultaten kan bereiken.  Ik heb hier dus geprobeerd om zo weinig mogelijk materiaal te gebruiken.  Een experimentje met andere woorden...

Eerst en vooral de ruimte zelf.  Ik heb voor de gelegenheid mijn zolder, die normaal enkel gebruikt wordt voor beeldbewerking en als kantoor, omgetoverd tot geïmproviseerde studio.  De ruimte is 4,5 meter bij 8,5 meter en heeft een maximale plafondhoogte van 2,5 meter.  Zoals je op de foto kan zien zijn de plafonds afgeschuind (het is en blijft een zolder natuurlijk), wat meteen een van de grootste beperkingen is.  De achtergrondrollen kunnen hierdoor net niet hoog genoeg om bijvoorbe

eld een volwassen persoon ten voeten uit te fotograferen.  Maar voor het fotograferen van pakweg een baby in een wasmand is dat geen probleem.  Als de ruimte nog iets langer was, bv 12m in plaats van 8,5m, dan zou er aanzienlijk veel minder frustratie aan te pas komen, maar verder hierover meer.

Het achtergrondsysteem is een verplaatsbaar Manfrotto-systeem dat ook veelvuldig op locatie gebruikt wordt.  2 statieven en een dwarsstuk met daarover de rol achtergrondpapier, in dit geval een witte rol van 2,75m breed.  Veel mensen denken dat hiermee de kous af is voor het fotograferen tegen een WITTE achtergrond.  Niets is ec

hter minder waar.  Als je de witte rol zonder meer fotografeert met je onderwerp ervoor, is de kans zeer groot dat je achtergrond grijs zal zijn in plaats van wit.  Niet wat we willen dus.  Om het wit ook echt wit te laten worden (zonder te hervallen in flauwe wasproduct-grappen), moet de achtergrond belicht worden.  Meer nog, op de achtergrond moet ongeveer 1 à 2 stops meer licht vallen dan op je onderwerp.  Voor wie dit even te technisch is:  laat een reactie na voor meer uitleg hierover.  Om die achtergrond nu te belichten zijn er tientallen verschillende manieren.  Maar ik ga hier voor de meest eenvoudige, en een manier die voor de meeste amateurfotografen denk ik het best haalbaar is.  Achter het onderwerp (wasmand) leg ik een standaard reportageflits, in dit geval een Metz 54 MZ3.  Die flits wordt gericht op het midden van de achtergrond en ingesteld op halve kracht (in dit geval).  Hoewel voor de verbinding met de camera kan gekozen worden voor een gewone syncrokabel, koos ik hier voor de draadloze Pocketwizzards.  Op die manier hoef ik achteraf niet uit iedere foto de kabel weg te shoppen, maar het is een optie uiteraard.  

Volgende stap is het belichten van je onderwerp.  Dat onderwerp staat best zo ver mogelijk van de achtergrond om allerlei narigheid te vermijden.  Als je te dicht bij je achtergrond werkt, zal van die achtergrond zoveel licht weerkaatsen naar je onderwerp, dat dat laatste helemaal "opgaat" in de achtergrond.  Op de bovenste foto zie je dat mijn onderwerp (ja hoor, de wasmand) zeer dicht bij de witte rol staat.  Dat was in dit geval bewust, omdat ik ook de ondergrond volledig wit (dus uitgebrand wit, zonder detail) wil weergeven, met uitzondering van een kleine schaduw.  Voor bijvoorbeeld close-ups staat het onderwerp ongeveer 4 meter van de achtergrond (dus halverwege de ruimte die ik hier gebruik)!  Enkel op die manier zorg je ervoor dat je achtergrond en onderwerp onafhankelijk van mekaar en dus correct kan belichten.  Als lichtbron voor het onderwerp kan je kiezen voor een tweede reportageflits, maar ik maakte het mezelf moeilijk door te kiezen voor een Visatec studioflits.  Deze studioflits geeft veel meer lichtoutput dan de kleine reportageflits.  Omdat de achtergrond MEER licht moet krijgen dan het onderwerp, was het logischer om de studioflits voor de achtergrond te gebruiken.  Maar ik ben koppig , dus ik werk deze keer omgekeerd...  Zelfs op de laagste stand is de lichtopbrengst van de studioflits nog te hoog om "onder" die van de reportageflits te blijven.  Geen probleem, ik richt de Visatec met softbox niet rechtstreeks naar het onderwerp, maar in een zogenaamde "zwarte vlag".  Die aborbeert in dit geval het meeste licht, waardoor enkel wat heel diffuus strooilicht het onderwerp bereikt.  En op die manier is de power van de studioflits mooi getemd en blijft de lichtopbrengst netjes onder die van de achtergrond, zoals het hoort.  Meestal is het even zoeken naar de juiste verhoudingen tussen de lichtbronnen.  Leve het schermpje van de digitale camera, of de lichtmeter als je die hebt (ik gebruikte hem hier voor het eerst in maanden).  Zoals gezegd ballanceer je de lichtbronnen zodanig uit dat de achtergrond 1 à 2 stops meer krijgt.  Daarbij let je op overstraling of licht dat reflecteert vanaf de achtergrond naar je onderwerp.  

Dan rest er nog enkel het fotograferen zelf.  De instellingen van de camera zijn eenvoudig:  sluitertijd doet er niet toe want je werkt in een donkere ruimte enkel met flits.  Het diafragma kies je in funtie van bijvoorbeeld de gewenste scherptediepte en de prestaties van je objectief.  Op dat gekozen diafragma heb je de belichting van zowel onderwerp als achtergrond eerder afgestemd. 

Dan nog eens de minpuntjes van deze opstelling.  Ten eerste het feit dat de reportageflits vlak achter het onderwerp licht, met als gevolg dat die achtergrond vlak achter het onderwerp net iets lichter zal zijn dan aan de rand.  Hierdoor is het probleem van overstraling moeilijk te beheersen en voelt aan als ballanceren op een slappe koord.  Ik let dan ook op dat het lichtste gedeelte van de achtergrond maar net voldoende overbelicht is.  In dit geval is de doek die links uit de wasmand hangt maar heel miniem doortekend en gaat al bijna op in de achtergrond.  De randen van de achtergrond zullen al niet meer wit zijn, maar heel licht grijs.  Niet ideaal, maar makkelijk te corrigeren in Lightroom of Photoshop.  In dit specifieke geval was het overigens geen probleem, omdat het onderwerp voldoende klein was en gefotografeerd werd met een 100mm brandpunt, waardoor slechts een klein deel van de achtergrond in beeld kwam.  Het "onderbelichte" deel van de achtergrond viel mooi buiten beeld.  Trouwens, het uiteindelijke beeld zoals hierboven en eerder al gepubliceerd, is een nabewerking van een veel nauwer gekadreerd beeld hieronder.  Een witte achtergrond is heel makkelijk uit te breiden in Photoshop.  Door het onderwerp zo nauw mogelijk te kadreren, spaar je niet alleen studioruimte, maar ook megapixels.  Je onderwerp vult nu namelijk een veel groter deel van de 12 miljoen pixels van de camera-sensor.

Hopelijk is was deze uitleg een beetje duidelijk voor de mensen die ernaar vroegen.  Vragen zijn uiteraard altijd welkom in de comments of via mail.  Ik hoop hiermee wel bewezen te hebben dat een supergrote studio met veel materiaal niet nodig is om toch creatief te kunnen zijn.

Tot de volgende,

Roel